پلی اتیلن به عنوان یکی از پرکاربردترین پلاستیک‌ها در جهان، نقش مهمی در صنایع مختلف ایفا می‌کند. با این حال، انباشت ضایعات این ماده، چالش‌های زیست‌محیطی متعددی را به وجود آورده است. بازیافت پلی اتیلن راه حلی کارآمد برای کاهش این معضل و حفظ منابع ارزشمند زمین به شمار می‌رود. در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف بازیافت پلی‌اتیلن، مزایا و فواید آن، فرآیند و روش‌های مختلف بازیافت، و همچنین چالش‌ها و موانع موجود در این زمینه می‌پردازیم.
پلی اتیلن (PE) نوعی پلاستیک ترموپلاستیک است که از پلیمریزاسیون اتیلن به دست می‌آید. این ماده به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی مانند انعطاف‌پذیری، مقاومت شیمیایی، استحکام و قیمت مناسب، در طیف گسترده‌ای از کاربردها از جمله:
صنایع بسته‌بندی: بطری‌ها، کیسه‌ها، فیلم‌های پلاستیکی
صنعت خودرو: قطعات داخلی و خارجی خودرو، لوله‌ها و اتصالات
صنعت ساختمان: لوله‌ها، عایق‌های حرارتی، کفپوش‌ها
صنعت کشاورزی: لوله‌های آبیاری، پوشش‌های گلخانه‌ای
و …
مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاهش آلودگی محیط زیست: ضایعات پلاستیکی، به ویژه پلی اتیلن، به دلیل تجزیه ناپذیری، در محیط زیست انباشته شده و به مرور زمان به ذرات ریز میکروپلاستیک تبدیل می‌شوند. این ذرات می‌توانند وارد چرخه غذایی شوند و اثرات مخربی بر سلامت انسان و موجودات زنده داشته باشند. این فرآیند با کاهش حجم ضایعات پلاستیکی، به حفظ محیط زیست و منابع طبیعی کمک می‌کند.
صرفه‌جویی در منابع: تولید پلی اتیلن از منابع فسیلی مانند نفت خام انجام می‌شود. بازیافت آن به معنای استفاده مجدد از مواد اولیه است و به این ترتیب، نیاز به استخراج مواد خام جدید را کاهش می‌دهد.
کاهش مصرف انرژی: تولید پلی اتیلن از مواد اولیه، فرآیندی پرمصرف از نظر انرژی است. بازیافت آن به انرژی به مراتب کمتری نسبت به تولید پلی اتیلن از مواد اولیه نیاز دارد و به این ترتیب، در حفظ منابع انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای موثر است.
ایجاد اشتغال: بازیافت پلی‌اتیلن یک صنعت رو به رشد است که فرصت‌های شغلی جدیدی را در زمینه جمع‌آوری، جداسازی، فرآوری و تولید محصولات از پلی اتیلن بازیافتی ایجاد می‌کند.
جمع‌آوری: ضایعات پلی اتیلن از منابع مختلف مانند خانه‌ها، مراکز تجاری، صنایع و … جمع‌آوری می‌شوند.
جداسازی: ضایعات پلی اتیلن بر اساس نوع و رنگ، از یکدیگر جدا می‌شوند.
شستشو: ضایعات جمع‌آوری شده شسته می‌شوند تا از آلودگی‌ها و ناخالصی‌ها پاک شوند.
خرد کردن: ضایعات شسته شده به قطعات کوچک‌تر خرد می‌شوند.
ذوب کردن: قطعات خرد شده پلی اتیلن ذوب می‌شوند تا به شکل مذاب درآیند.
قالب‌گیری: پلی اتیلن مذاب در قالب‌های مختلف ریخته شده و به شکل دلخواه (مانند گرانول، فیلم، لوله و …) در می‌آید.
تولید محصول: از پلی اتیلن بازیافتی برای تولید محصولات جدید مانند بطری، کیسه، لوله و … استفاده می‌شود.
با وجود مزایای متعدد، بازیافت پلی اتیلن با چالش‌ها و موانعی نیز همراه است، از جمله:
جمع‌آوری ضایعات: جمع‌آوری ضایعات پلی اتیلن از منابع مختلف، به ویژه ضایعات پراکنده، می‌تواند چالش‌برانگیز و پرهزینه باشد.
جداسازی: جداسازی ضایعات پلی اتیلن بر اساس نوع و رنگ، فرآیندی پیچیده و نیازمند تجهیزات و فناوری پیشرفته است.
آلودگی ضایعات: ضایعات پلی اتیلن ممکن است به مواد شیمیایی، روغن‌ها و سایر آلاینده‌ها آلوده باشند که فرآیند بازیافت را دشوارتر و پرهزینه‌تر می‌کند.
فقدان آگاهی عمومی: عدم آگاهی و مشارکت مردم در تفکیک زباله و جمع‌آوری ضایعات بازیافتی، یکی از موانع اصلی این فرآیند به شمار می‌رود.
ایجاد سیستم‌های جمع‌آوری کارآمد: توسعه سیستم‌های جمع‌آوری منظم و فراگیر برای ضایعات پلی اتیلن از منابع مختلف، به ویژه ضایعات پراکنده.
افزایش آگاهی عمومی: ارتقای آگاهی و مشارکت مردم در تفکیک زباله و جمع‌آوری ضایعات بازیافتی از طریق آموزش، فرهنگ‌سازی و تبلیغات.
استفاده از فناوری‌های نوین: توسعه و به‌کارگیری فناوری‌های نوین برای جداسازی، شستشو و فرآوری ضایعات پلی اتیلن به منظور افزایش کیفیت و کارایی فرآیند بازیافت.
حمایت از صنایع بازیافت: حمایت از صنایع بازیافت پلی‌اتیلن از طریق ارائه تسهیلات و کمک‌های مالی، به منظور توسعه این صنعت و افزایش ظرفیت آن.
بازیافت پلی اتیلن گامی ضروری در جهت حفظ محیط زیست، منابع طبیعی و ارتقای پویایی اقتصادی به شمار می‌رود. با به‌کارگیری راهکارهای مناسب، می‌توان بر چالش‌های موجود در این زمینه غلبه کرد و از مزایای متعدد این بازیافت بهره‌مند شد.
